Podczas „Campusu Polska Przyszłości” Frans Timmermans, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej wprost zapowiedział, że będzie walczyć o laickość Polski. Czy takie deklaracje przystoją jednemu z najważniejszych unijnych urzędników? Zapytałam o to Komisję Europejską. Odpowiedź nie pozostawia złudzeń.

Pytania:

Wiceprzewodniczący KE Frans Timmermans w dniu 30 sierpnia 2021 r. na spotkaniu z uczestnikami „Campus Polska Przyszłości” stwierdził publicznie, że „Polska była laicka, tolerancyjna i otwarta, o to trzeba walczyć”. Pan Wiceprzewodniczący trafnie dostrzegł tolerancyjność i otwartość jako cechy wyróżniające Polaków na przestrzeni historii. Tym niemniej, za wyjątkiem okresu stalinizmu, aktywnie promowana przez Pana Wiceprzewodniczącego laickość nigdy nie była cechą charakterystyczną państwa polskiego. Konstytucja RP w art. 25 ust. 2 stwierdza, że „władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym”. Wyrażona w ten sposób zasada neutralności światopoglądowej państwa nie oznacza, że Polska jest państwem laickim, czyli takim, w którym na przykład nie wolno używać żadnych znaków religijnych w przestrzeni publicznej. Zaakceptowanie tak rozumianej laickości państwa byłoby sprzeczne z wielowiekową tradycją i kulturą prawną państwa polskiego. Ponadto należy odnotować fakt, że Pan Wiceprzewodniczący odwiedził Polskę, aby po raz kolejny wziąć udział w wydarzeniu o charakterze stricte politycznym i jawnie antyrządowym.

W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi:

1. Czy KE zamierza realizować zadeklarowany przez Pana Wiceprzewodniczącego F. Timmermansa program dążenia do laickości państw członkowskich?
2. Czy nadal obowiązuje zasada apolityczności urzędników KE?

Odpowiedź udzielona przez komisarza Didiera Reyndersa w imieniu Komisji Europejskiej (3.12.2021)

1. Zgodnie z art. 17 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej: „Unia szanuje status przyznany na mocy prawa krajowego kościołom i stowarzyszeniom lub wspólnotom religijnym w państwach członkowskich i nie narusza tego statusu”. Komisja w pełni respektuje kompetencje krajowe w tym zakresie.

2. W przeciwieństwie do urzędników służby cywilnej członkowie Komisji Europejskiej są politykami wybranymi na to stanowisko i mają prawo do wyrażania swoich osobistych poglądów na tematy polityczne.