Parlament Europejski poparł porozumienie w sprawie unijnej listy surowców krytycznych. W tym zestawieniu jest węgiel koksowy,  którego największym producentem w Europie jest Jastrzębska Spółka Węglowa. To ogromna korzyść dla Polski i Śląska. Przyczyniłam się do tego sukcesu  jako współsprawozdawca  raportu o surowcach krytycznych w komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego.

Ustawodawstwo unijne musi teraz uwzględniać wyjątkowy status tego surowca.  Komisja Europejska nie będzie mogła nakładać na kopalnie węgla koksowego zbyt dużych obciążeń związanych choćby z redukcją emisji metanu. Oznacza to również większe możliwości pozyskiwania środków finansowych na inwestycje, chociażby z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Uznanie roli węgla koksowego dla europejskiej gospodarki to sukces Polski i jednocześnie ważny wyłom w antywęglowej polityce Brukseli.

JSW prowadzi kampanię edukacyjną pod hasłem „Zielona transformacja zaczyna się tysiąc metrów pod ziemią”. Trudno o bardziej trafne podsumowanie unijnej polityki klimatycznej. Węgiel koksowy jest jednym z podstawowych paliw zielonej transformacji. Bez niego nie byłoby stali, która jest podstawowym materiałem do produkcji turbin wiatrowych i paneli solarnych. Wszyscy o tym wiedzą, a mimo tego z utrzymaniem węgla koksowego na liście surowców zawsze jest problem. Tak było w 2020 roku, podczas poprzedniej aktualizacji listy surowców krytycznych.  Europosłowie i komisarze  zdawali sobie sprawę, że węgiel koksowy jest kluczowy dla energetyki odnawialnej, ale mimo wszystko jest to…węgiel. Zielono-lewicowej większości w unijnych instytucjach to słowo nie chciało (i wciąż nie chce)  przejść przez gardło.  Ostatecznie, dzięki zdecydowanej postawie polskiego rządu, węgiel koksowy został wpisany na listę.

Od tamtego czasu minęły trzy lata, które okazały się najgorszym okresem w powojennej historii Europy i świata.

Nie opadł – rzecz jasna – ekologiczny zapał unijnej  większości, ale zmieniły się geopolityczne reguły gry. Wojna na Ukrainie i zawodność energetyki odnawialnej pokazały na jak kruchych fundamentach oparte jest bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej. Bruksela musiała też  dostrzec inne problemy. W zastraszającym tempie pogłębiamy swoje uzależnienie od kluczowych surowców  sprowadzanych spoza obszaru Unii Europejskiej. Najpotrzebniejsze materiały niezbędne do  transformacji technologicznej sprowadzamy z Australii, Kanady, ale także z Chin, Konga, Turcja i innych państw, które trudno uznać za politycznych sojuszników i gospodarczych partnerów. Utrzymanie tej sytuacji na dłuższą metę, zwłaszcza w tych  niespokojnych czasach,   byłoby ogromnym, geopolitycznym błędem.

Są to główne powody, dla których węgiel krytyczny znalazł się także na tegorocznej liście surowców krytycznych.

To bardzo dobry sygnał oznaczający nowe możliwości rozwojowe i inwestycyjne dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która staje się kluczowym przedsiębiorstwem dla utrzymania  konkurencyjności polskiej i śląskiej gospodarki.

– Polska jest producentem dwóch surowców niezwykle ważnych w procesie transformacji energetycznej: węgla koksowego, niezbędnego do produkcji stali oraz miedzi, koniecznej do produkcji kabli i półprzewodników. W ramach trudnych, ale efektywnych negocjacji w Parlamencie Europejskim, udało się utrzymać status węgla koksowego jako surowca krytycznego. Wyjątkowa rola węgla koksowego dla europejskiej gospodarki, to fakt dostrzeżony nawet przez urzędników Komisji Europejskiej. Europejska transformacja energetyczna potrzebuje stali, potrzebuje miedzi i wielu innych kluczowych surowców, których trzeba szukać przede wszystkim w Europie. Najważniejsze jednak jest dostosowanie tempa tej transformacji do możliwości technologicznych i zasobów surowcowych naszego kontynentu. Zbyt szybkie, rewolucyjne tempo zmian doprowadza do ucieczki firm i deindustrializacji Unii Europejskiej. Europejska gospodarka nie będzie atrakcyjna, ani nie będzie dla nikogo przykładem, jeśli okaże się historią zwycięstwa ideologii nad zdrowym rozsądkiem. Cieszę się, że rozporządzenie dotyczące surowców krytycznych jest przejawem zachowania zdrowego rozsądku w myśleniu o gospodarce – powiedziałam  w swoim wystąpieniu w Parlamencie Europejskim.

Izabela Kloc,
poseł do Parlamentu Europejskiego