Piąta Konferencja Śląski Ład została poświęcona szeroko pojętej tematyce ukraińskiej. Omówiono rolę Polski i województwa śląskiego w procesie odbudowy pogrążonego wojną kraju. Debatowano także o konsekwencjach globalnego kryzysu dla najważniejszych sektorów polskiej gospodarki. Konferencję zorganizowała Izabela Kloc, poseł do Parlamentu Europejskiego z grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.
– Poprzednim razem, podczas konferencji Śląski Ład spotkaliśmy się pod koniec listopada ubiegłego roku. Minęło zaledwie pięć miesięcy, ale w tym czasie historia przyspieszyła w zawrotnym tempie. Nasza dzisiejsza debata ma zupełnie inny ciężar gatunkowy, niż poprzednie edycje konferencji. Napaść Rosji na Ukrainę zmieniła wektory światowej i europejskiej polityki. Priorytetem stało się bezpieczeństwo w najbardziej dosłownym, militarnym i egzystencjalnym wymiarze – powiedział na przywitanie uczestników i gości konferencji prof. Ryszard Legutko, poseł do Parlamentu Europejskiego, współprzewodniczący Grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.
Konferencję objął patronatem i osobiście w niej uczestniczył premier Mateusz Morawiecki.
– Niektórzy chcą przedstawić tragedię na Ukrainie w sposób jednostronny, jako wyłącznie obciążającą polski budżet, niektórzy dopytują, kiedy przyjdą środki z Unii Europejskiej. Mogę powiedzieć, że te środki przyjdą. Ale jeśli już widać, ile osób z Ukrainy pracuje legalnie w Polsce, wypełniając często miejsca pracy, których nie chcą Polacy, to widać, że ta pomoc jest obustronna. I tak jak my pomagamy uchodźcom i Ukrainie, a oni walczą tam o nasze bezpieczeństwo, tak ci, którzy przyjechali do naszego kraju, pracują na rzecz polskiej gospodarki – powiedział premier Mateusz Morawiecki. – Ale już trzeba konstruować programy na przyszłość. Region o tak wielkich tradycjach przemysłowych, inżynierskich i projektowych jak Śląsk to region, który na pewno odegra ogromną rolę w pracach przy odbudowie Ukrainie, może nawet największą rolę spośród polskich regionów. Warto patrzeć przez pryzmat korzyści dla polskiej gospodarki – dodał prezes Rady Ministrów.
Mateusz Morawiecki zauważył też, że obecna sytuacja redefiniuje wszystkie dotychczasowe paradygmaty, w tym politykę klimatyczną i energetyczną UE.
– Od wielu miesięcy europarlamentarzyści z PiS podkreślali konieczność zredefiniowania systemu handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla (ETS). Jeszcze w grudniu słyszeliśmy, że to prawie niemożliwe. Dziś widzimy, że Parlament Europejski przychyla się do naszych wniosków oraz postulatów polskiego rządu o wykluczeniu instytucji finansowych z możliwości brania udziału w transakcjach na rynku ETS – potwierdziła Izabela Kloc, poseł do Parlamentu Europejskiego.
Premier ocenił, że dziś jest duża szansa na rewizję systemu ETS, a przez to na niższe ceny uprawnień do emisji CO2, niż gdyby nadal różnego rodzaju spekulanci i instytucje finansowe mogły brać udział w transakcjach na tym rynku.
W konferencji wzięła udział również Marlena Maląg, minister Rodziny i Polityki Społecznej.
– Rynek pracy w Polsce znajduje w bardzo dobrej kondycji i jest gotowy wchłonąć dodatkowych pracowników. Według ostatnich danych GUS wynagrodzenia wzrosły o 12 proc., czyli w stopniu przewyższającym inflację – zapewniła minister.
Marlena Maląg przypomniała, że dzięki specustawie obywatele Ukrainy nie potrzebują zezwoleń na pracę. W poszukiwaniu pracy pomaga, m.in. program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej „Razem możemy więcej”, skierowany do publicznych służb zatrudnienia, samorządów i organizacji pozarządowych, na który przeznaczyliśmy 100 mln zł.
– Obecnie najważniejsza jest nauka języka, aktywizacja zawodowa i ułatwienia w nostryfikacji dyplomów – podkreśliła minister Maląg, zwracając uwagę, że wielu z przybywających ma wyższe wykształcenie i z pożytkiem dla obu stron byłoby pełne wykorzystanie ich potencjału.
Z kolei Grzegorz Piechowiak, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii skupił się na polskim potencjale inwestycyjnym, który może być jednym z fundamentów procesu odbudowy Ukrainy.
– Już w pierwszych dniach wojny polskie specjalne strefy ekonomiczne ruszyły z finansową pomocą dla Ukrainy – przypomniał wiceminister Piechowiak.
Za pośrednictwem łączy internetowych, podczas piątej edycji Śląskiego Ładu wystąpił Cristian-Silviu Buşoi, przewodniczący Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii w Parlamencie Europejskim. Rumuński eurodeputowany podkreślił znaczenie unijnej solidarności, zarówno jeśli chodzi i nakładanie sankcji na Rosję, jak i również uczestnictwo w procesie odbudowy Ukrainy.
Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego przedstawiła strategię 3W, w której węgiel odgrywa kluczową rolę, obok wody i wodoru. To nowatorski projekt BGK, w którym węgiel może być źródłem innowacji i przewagi konkurencyjnej w nowoczesnej gospodarce.
Jan Chrząszcz, wicewojewoda śląski, omówił zakres wsparcia, jakiego dotychczas udzieliło województwo śląskie uchodźcom wojennym. W naszym regionie przebywa około 200 tys. gości z Ukrainy.
O swoich doświadczenia zawodowych przypomniał Wojciech Balczun, prezes Kolei Ukraińskich w latach 2016-2017. Jego znajomość słabych i mocnych stron ukraińskiej gospodarki może okazać się przydatna przy konstruowaniem programów pomocowych dla ogarniętego wojną kraju.
Wojciech Balczun zaproponował utworzenie śląskiej misji gospodarczej dla Ukrainy.
W konferencji wziął udział także Janusz Michałek, prezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Wskazał na możliwość udzielenia wsparcia przez KSSE dla ukraińskich firm, które z powodu wojny musiały zamknąć bądź ograniczyć działalność.
W panelu gospodarczym głos zabrali przedstawiciele polskich spółek z branży surowcowo energetycznej.
Jan Szewczak, wiceprezes PKN Orlen SA, omówił w jaki sposób wojna na Ukrainie wpłynie na plany Orlenu związane z transformację energetyczną Polski.
Paweł Śliwa, wiceprezes Polskiej Grupy Energetycznej SA, skupił się na kwestii narodowego bezpieczeństwa energetycznego.
Adam Gorszanów, wiceprezes Polskiej Grupy Górniczej SA, omówił sytuację na rynku węgla kamiennego na Ukrainie, w Polsce i w Unii Europejskiej.
Tomasz Heryszek, prezes Węglokoksu SA, skoncentrował się na rynku stalowniczym w kontekście zniszczeń wojennych, które dotknęły ukraińskie przedsiębiorstwa metalurgiczne.
Konferencję zamknął w emocjonalnym wystąpieniu Igor Andriyev – obywatel Ukrainy od lat mieszkający na Śląsku, zaangażowany w pomoc swoim rodakom.