Zapowiedź wprowadzenia granicznego podatku węglowego miała być marchewką dla branż energochłonnych. Teraz Bruksela pomachała kijem sugerując, że w związku z tym mogą zostać cofnięte bezpłatne zezwolenia  na emisję dwutlenku węgla. Jeśli tak się stanie, będziemy świadkami exodusu unijnego przemysłu ciężkiego do krajów, które rządzą się logiką, a nie ideologią.

W unijnych instytucjach coraz częściej mówi się o potrzebie wprowadzenia granicznego podatku węglowego (CBAM).

Najprościej mówiąc, jest to  cło na produkty z importu, których wytworzenie powoduje emisję CO₂.

Dotyczy to głównie przemysłu ciężkiego, m.in. cementowego, stalowego, chemicznego, nawozowego. Ten mechanizm finansowy, jeśli będzie rozważnie stosowany, może stać się skuteczną formą obrony przed napływem towarów produkowanych w krajach, gdzie nie obowiązują restrykcje środowiskowe. To także pewna forma nacisku na światowych partnerów handlowych Unii Europejskiej, aby także u siebie wprowadzili normy i przepisy chroniące klimat.

Czymś zupełnie innym jest funkcjonujący od lat system darmowych pozwoleń na emisję CO₂ (ETS).

To jedyna zachęta dla przedsiębiorców z branż energochłonnych, aby nie przenosili interesów z Unii Europejskiej do krajów, gdzie nie obowiązują takie restrykcje klimatyczne. Pod tym względem na lepsze warunki można liczyć w każdym zakątku globu. Jeśli nie chcemy upadku, a w najlepszym razie osłabienia konkurencyjności unijnej gospodarki, oba mechanizmy – CBAM i ETS – muszą funkcjonować równolegle.

Do takich wniosków doszedł też Parlament Europejski, który w ubiegłym miesiącu przegłosował utrzymanie prawa do bezpłatnej emisji CO₂, nawet jeśli zostanie wprowadzony graniczny podatek węglowy.

W czerwcu swoje stanowisko w tej sprawie ma przedstawić Komisja Europejska. Z nieoficjalnych przecieków wynika, że unijny przemysł ciężki nie będzie miał powodów do radości. 23 marca portal Euractiv zorganizował konferencję z udziałem, m.in. Mette Koefoed Quinn z Dyrekcji ds. Klimatu Komisji Europejskiej. Wysoka rangą unijna urzędniczka dała jasno do zrozumienia, że branże objęte cłem węglowym nie będą już mogły liczyć na bezpłatne uprawnienia do emisji CO₂. Jej zdaniem byłoby to podwójne finansowanie niezgodne z zasadami Światowej Organizacji Handlu. Urzędnikom takiej rangi nie zdarza się wygłaszanie opinii niezgodnych z oficjalną linią instytucji, którą reprezentują. Oznacza to, że w batalii o kształt kontroli nad emisją dwutlenku węgla, obie unijne instytucje – Komisja i Parlament – mogą znaleźć się na kursie kolizyjnym.

Izabela Kloc,
poseł do Parlamentu Europejskiego,
członek komisji
Przemysłu, Badań Naukowych i Energii.